🧠 Oefeningen bij Tremoren

OefeningBeschrijving uitvoeringGoed voorOnderbouwing
Diepe ademhaling + handontspanningZit ontspannen, adem diep in via de neus en uit via de mond. Open de handen bij het uitademen. Herhaal 5-10 keer.Verminderen van tremoren en stressTremoren worden vaak erger door stress. Ademhalingsoefeningen helpen het parasympathische zenuwstelsel te activeren en de spierspanning te verlagen.
Fijne motoriek: knijpen in een stressbalHerhaal gecontroleerd knijpen in een zachte bal 10–15 keer per hand.Verbetering fijne motoriek en handcontroleFijne motorische training kan de coΓΆrdinatie verbeteren en tremoren verminderen door hertraining van motorische circuits.
VingertikkenTik duim en wijsvinger tegen elkaar, vervolgens duim en middelvinger, enz. Herhaal ritmisch.CoΓΆrdinatie, ritme en controle verbeterenDit stimuleert fijne motoriek, helpt bij het hertrainen van motorische planning en kan tremoren tijdelijk onderdrukken.

πŸ€Έβ€β™‚οΈ Oefeningen bij Stijfheid

OefeningBeschrijving uitvoeringGoed voorOnderbouwing
Cat-Cow stretch (rugmobilisatie)Op handen en knieΓ«n: hol de rug bij inademing, bol bij uitademing. Herhaal 10x.Mobiliteit wervelkolom, vermindering stijfheidRitmische bewegingen van de wervelkolom helpen gewrichtsmobiliteit behouden en activeren diepe rugspieren.
Armcirkels zittend of staandMaak grote cirkels met de armen, 10x vooruit en achteruit.Schoudermobiliteit, circulatieVergroot ROM (Range of Motion), helpt spierstijfheid te verminderen door actief bewegen.
Heup zwaaienStaande steun vasthouden, één been losjes voor-achter zwaaien. Herhaal 10x per been.Heupmobiliteit, losmaken van onderlichaamDynamische stretches bevorderen synoviaal vochtproductie, belangrijk tegen stijfheid.

🐒 Oefeningen bij Traag Bewegen (Bradykinesie)

OefeningBeschrijving uitvoeringGoed voorOnderbouwing
Grote arm- en beenbewegingen (LSVT-BIG stijl)Zit of sta en voer overdreven grote armzwaaien en stapbewegingen uit. 10 herhalingen.Verbetering amplitude en snelheid van bewegingLSVT-BIG therapie is bewezen effectief in het vergroten van bewegingsomvang en snelheid bij Parkinson.
Tempo-oefeningen met metronoomBeweeg armen of loop in het ritme van een metronoom (bijv. 80 bpm).Ritme, bewegingsinitiatiefExterne cues (geluid, visueel) helpen het interne bewegingsplan te activeren.
Stoel-opstaan-oefeningGa gecontroleerd zitten en opstaan zonder handen. 10 herhalingen.Functionele kracht en opstaaninitiatieActivering van grote spiergroepen stimuleert snelle, doelgerichte bewegingen.

βš–οΈ Oefeningen bij Balansproblemen

OefeningBeschrijving uitvoeringGoed voorOnderbouwing
Tandemstand (hiel tegen teen)Sta met één voet voor de ander, balans houden 10-30 sec. Wissel van kant.Enkel- en rompstabiliteitVerbetert proprioceptie en balansreacties, actief in smalle steunbasis.
Gewichtsverplaatsing zijdelingsSta rechtop, verplaats rustig je gewicht naar linker- en rechtervoet. Herhaal 10x.Balans, valpreventieTraint laterale balans, essentieel voor wandelveiligheid en richtingsveranderingen.
Stap-over-oefeningenLeg obstakels (bijv. tape of lichte voorwerpen) en stap eroverheen.Looppatroon en obstakelanticipatieSimuleert dagelijkse situaties, verbetert motorische planning en balans.

Ontspanningsoefeningen

Heeft u behoefte aan ontspanning dan kunt u onderstaande oefeningen uitvoeren. Deze oefeningen kunnen gecombineerd worden met de lichamelijke oefeningen, maar mogen ook alleen worden uitgevoerd.


🌬️ Ademhalingsoefeningen

OefeningBeschrijving uitvoeringGoed voorOnderbouwing
Buikademhaling (diafragmaal)Hand op buik, adem langzaam in door neus (4 sec), voel buik opbollen. Adem langzaam uit door mond (6 sec). Herhaal 5-10 keer.Vermindert spanning, verlaagt hartslagActiveert het parasympathische zenuwstelsel, wat rust en herstel stimuleert.
Box breathing (4-4-4-4)Adem 4 sec in – vasthouden 4 sec – uitademen 4 sec – vasthouden 4 sec. Herhaal 3-5 minuten.Stressregulatie, focus en kalmteGebruikt in meditatie en topsport. Reguleert ademhalingsritme en hartslagvariabiliteit.
Langzame adem + tellenAdem in en tel tot 4, adem uit en tel tot 6. Richt je aandacht op de telling.Verlaagt angst en bevordert concentratieFocus op de adem vermindert piekergedachten en activeert rustsystemen in het brein.

πŸ§˜β€β™€οΈ Ontspanningsgerichte beweging

OefeningBeschrijving uitvoeringGoed voorOnderbouwing
Progressieve spierontspanning (PMR)Span spiergroepen één voor één aan (bijv. schouders), houd 5 sec vast, laat los. Werk van voeten naar hoofd of andersom.Bewustwording van spierspanning, diepe ontspanningDoor spierspanning bewust te ervaren én los te laten, leer je spanning sneller herkennen en beheersen.
Zachte nekgymnastiekDraai hoofd langzaam naar links en rechts, kantel hoofd naar schouders. Beweeg binnen pijnvrije grenzen.Vermindert spanning in nek/schoudersSpanning hoopt zich vaak op in deze zones; zachte mobilisatie bevordert doorbloeding en ontspanning.
Tai Chi-geΓ―nspireerde armbewegingenBeweeg armen langzaam op en neer op ademhaling (in = op, uit = neer). Voeten op schouderbreedte.Rustige focus, ontspanning van romp en armenLangzame ritmische bewegingen met ademhaling verbeteren lichaamsbewustzijn en kalmeren het zenuwstelsel.

🧠 Mentale ontspanning / mindfulness

OefeningBeschrijving uitvoeringGoed voorOnderbouwing
Bodyscan (mindfulness)Ga liggen of zitten, breng aandacht bij elk deel van je lichaam, van tenen tot kruin. Merk op zonder oordeel.Verhoogt lichaamsbewustzijn en ontspanningHelpt spanning en signalen beter herkennen. Mindfulness verlaagt stresshormonen.
VisualisatieSluit je ogen en stel je een rustige plek voor (strand, bos). Gebruik alle zintuigen in de verbeelding.Mentale rust en afleiding van pijn/drukteBeeldend denken kan het brein tot rust brengen en spanning loslaten.
Gedachten parkerenSchrijf zorgen op papier of stel je voor dat je gedachten in een wolk/bootje wegdrijven.Piekerreductie en mentale ruimteDoor afstand te nemen van gedachten krijg je meer rust en overzicht.

(Joosten, 2025)